نرمافزار به عنوان یک سرویس، که به صورت SaaS و نیز نرم افزار قابل استفاده در هر زمان شناخته می‌شود، روشی برای انتقال برنامه‌های نرمافزار به کاربر نهایی از طریق اینترنت است. SaaS می‌تواند مزایای بزرگی در درجه اول برای کاهش هزینه‌ها و افزایش انعطاف‌پذیری برای اکثر کسب و کارها فراهم کند. البته مانند هر تکنولوژی دیگری استفاده از نرمافزار به عنوان سرویس مزایا و معایبی دارد که باید به آنها توجه کرد.
نرم افزار به عنوان یک سرویس (SaaS) چیست؟
SaaS یک نرم افزار مجوزدهنده و ارائه‌دهنده خدمات است که در آن:
- مجوز به شکل اشتراکی به نرمافزار داده می‌شود؛ معمولاً اشتراک ماهانه یا سالانه است.
- مرکز میزبان( Host) نرمافزار، یک فضای ابری است.
- می‌توان با یک مرورگر و از طریق اتصال به اینترنت به نرمافزار دسترسی یافت.
SaaS جایگزینی برای برنامه‌های نرم افزاری سنتی است. قبل از اینکه به مزایای SaaS بپردازیم و در صورتی که نیاز دارید اطلاعات بیشتری در مورد این تکنولوژی بدانید، مقاله شرکت‌های درحال‌توسعه چگونه از SaaS برای پیشرفت بیشتر استفاده می‌کنند؟ را مطالعه کنید.
لازم است بدانید که SaaS تبدیل به روشی رایج برای ارائه بسیاری از اپلیکیشن‌ها و نرمافزارها در کسب‌وکار شده‌است. از جمله:
- نرمافزارهای اداری و ارتباطاتی
- برنامه‌های حقوق و دستمزد و حسابداری
- نرمافزار مدیریت روابط مشتریان
- نرم افزار مدیریت نیروی انسانی
- برنامه‌های مربوط به انتخاب منابع پروژه
- مجموعه‌های مدیریت عملکرد شرکت
- نرمافزارهای موبایل
فواید SaaS
SaaS در مقایسه با برنامه‌های نرم‌افزاری سنتی کسب‌وکار فواید بالقوه بسیاری ارائه می‌دهد. از جمله:
کاهش هزینه اولیه:
SaaS به طور کلی اشتراکی است و مجوز استفاده از آن به هیچ گونه پرداخت اولیه‌ای نیاز ندارد، که در نتیجه به کاهش هزینه‌های اولیه می‌انجامد. ارائه‌دهنده SaaS زیرساخت فناوری اطلاعاتی که نرمافزار را اجرا می‌کند، مدیریت می‌کند؛ در نتیجه هزینه نگهداری سخت‌افزار و نرمافزار را کاهش می‌دهد.
تنظیمات و راه اندازی سریع:
در مدل SaaS، نرم افزار از پیش در فضای ابری نصب و پیکربندی شده است. این امر تأخیرهای متداول که معمولا در روند طولانی راه‌اندازی نرمافزار به شکل سنتی وجود دارد را به حداقل می‌رساند.
بروز رسانی آسان:
ارائه‌دهندگان SaaS با بروز رسانی سخت‌افزار و نرمافزار روبرو هستند. آنها بروز رسانی‌ها را به طور مرکزی در اپلیکیشن‌های میزبان انجام داده و این باعث تسریع در جریان کاری شده و مسئولیت را از روی دوش شما برمی‌دارند.
دسترسی:
شما برای دسترسی به برنامه SaaS، تنها به یک مرورگر و اینترنت نیاز دارید. این امر به طور کلی در مجموعه وسیعی از دستگاه‌ها و در هر جای دنیا ممکن است. همین امر باعث شده SaaS نسبت به برنامه‌های نرم‌افزاری سنتی در کسب و کارها، بیشتر قابل دسترسی باشد.
مقیاس پذیری:
ارائه‌دهندگان معمولاً گزینه‌های اشتراکی و انعطاف‌پذیر بسیاری دارند تا شما بتوانید در هر زمان که نیاز داشتید نوع اشتراک خود را تغییر دهید. مثلاً می‌توان به زمانی اشاره کرد که کسب و کار شما رشد می‌کند یا زمانی که کاربران بیشتری نیازمند دسترسی به سرویس هستند.
SaaS و به طور گسترده‌تر رایانش ابری، می‌تواند به شما کمک کند تا از بودجه محدود فناوری اطلاعات، حداکثر استفاده را ببرید و در عین حال به شما امکان می‌دهد به آخرین فناوری و پشتیبانی حرفه‌ای دسترسی داشته باشید. با این حال، قبل از تصمیم گیری نهایی، باید برخی از معایب احتمالی آن را در نظر بگیرید.
معایب SaaS
SaaS گاهی اوقات ضعف‌های مهمی دارد. از جمله:
عدم کنترل:
برنامه‌های نرم افزاری که به صورت فیزیکی و در داخل سازمان نصب می‌شود درجه کنترل بالاتری نسبت به راه حل های میزبانی (SaaS) می‌دهد چرا که در آن کنترل توسط شخص ثالث است. در روش SaaS به‌طور‌عادی همه کارکنان مجبور هستند از آخرین نسخه برنامه‌های نرم‌افزاری استفاده کنند و نمی‌توانند به‌روزرسانی و تغییر ویژگی‌ها را به تأخیر بیندازند.
نگرانی‌های مربوط به داده‌ها و امنیت:
مدیریت دسترسی و خصوصی بودن اطلاعات حساس، در زمینه فضای ابری و خدمات میزبانی شده بسیار قابل توجه است. به همین خاطر شما بایستی از نرم افزاری در این حوزه استفاده کنید که تعهدات لازم در زمینه امنیت داده‌ها و اطلاعات شما را به عهده بگیرد.
برنامه‌های محدود:
با اینکه SaaS روز به روز محبوب‌تر می‌شود، هنوز هم برنامه‌های بسیاری هستند که پلت‌فرم میزبانی شده‌ای ارائه نمی‌دهند.
نیازمندی به ارتباط:
از آنجا که SaaS بر اساس ارائه وِب (web delivery) است، در صورت قطع خدمات اینترنتی، دسترسی به نرم افزار یا داده‌ها را از دست خواهید داد. که البته احتمال قطع اینترنت با توجه به اهمیت استفاده از آن و خدماتی که در این بستر وجود دارد نزدیک به صفر است.
عملکرد:
بعضا ممکن است نرمافزارهای SaaS نسبت به نرم‌افزارهایی که روی کامپیوتر خودتان یا روی سرور سازمان شما نصب شده‌اند سرعت کمتری داشته باشند؛ از این رو زمانی که تصمیم دارید در مورد کیفیت یک نرمافزار SaaS قضاوت کنید حواستان باشد که این نرم افزار روی سرور محلی شما نصب نیست.
نتیجه گیری 🙂
با توجه به نکاتی که گفته شد و در صورتی که قصد راه‌اندازی کسب و کاری را دارید، برای استفاده از نرمافزار به عنوان سرویس عجله نکنید، بیشتر نرمافزارهای ارائه دهنده خدمات در این حوزه، این امکان را در اختیار شما قرار می دهند که برای مدت کوتاهی از آنها استفاده کنید. پس سعی کنید علاوه بر مواردی که گفته شد کارایی و استفاده از نرمافزار را نیز در اولویت خود قرار دهید؛ و در نهایت در کمال رضایت از کارایی، عملکرد و استفاده از «نرمافزارها به عنوان سرویس» لذت ببرید.
